Het samenwerkingsalbum met de Rotterdamse new wave band Rats on Rafts is twee weken geleden uitgebracht, de daaraan gekoppelde tour is net van start gegaan. Toch pakken zich donkere wolken samen boven de toekomst van De Kift.
“Je hebt van die momenten dat je als band voor een beslissing komt te staan”, zegt Wim ter Weele. “Dat was in de beginperiode van De Kift al het geval. Sommige bandleden wilden door, anderen haakten af. Na tien jaar herhaalde zich dat en nu staan we weer op zo’n kruispunt.”
In de voormalige directiewoning van de familie Honig blikken Ferry Heijne en Wim ter Weele terug op het wel en wee van hun band. Maar ze kijken ook vooruit. Niet geheel zonder zorgen.
Het ooit zo statige pand in Koog aan de Zaan ademt een onbekommerde laissez-faire krakerssfeer. Provisorisch timmerwerk houdt deuren en ramen op hun plaats, de barsten in de ruiten belemmeren enigszins het uitzicht op de verwilderde tuin. We nemen plaats op een met tape bijeen gehouden sofa. Welkom op het hoofdkwartier van De Kift, een plek waar de klok lijkt teruggezet naar de donkere jaren tachtig.
Heijne is bekend met de krakerswereld uit die periode. “Ik woonde in verschillende kraakpanden. Soms samen met de jongens van de Amsterdamse punkband The Ex. Zij waren het die mij op het pad van de muziek hebben gezet.”
Met Ter Weele richtte hij De Kift op, een Nederlandstalig collectief dat rock, punk en fanfare tot een tegendraads geheel smeedde. Heijne speelde gitaar en verschillende blaasinstrumenten, Ter Weele nam plaats op de drumstoel.
“De Kift moest een bijzondere band worden”, vertelt Heijne. “We wilden in onze eigen taal zingen en gebruik maken van fanfare-elementen. Dat was in die punktijd best opvallend. Yverzucht was onze eerste plaat, maar een bescheiden doorbraak beleefden we met de opvolger Krankenhaus.”
Op dat album werden voor het eerst teksten ontleend uit de wereldliteratuur. Bovendien kreeg de verpakking extra aandacht. De cd werd aan de man gebracht in een sigarenkistje. Heijne: “Eigenlijk wilden we helemaal geen cd’s maken, alleen lp’s. Maar dat werd ons van alle kanten afgeraden. Oké, zeiden we, maar dan maken we iets speciaals van de hoesjes. We zijn dat daarna altijd blijven doen.” Zo kregen de schijfjes in de loop der jaren verschillende omhulsels mee: een kookboek, fotolijstje of een pak bankbiljetten.
Ook de plaat met Rats on Rafts wordt op een bijzondere wijze aangeboden. Wim ter Weele: “Onze bassist werkt bij een distributiebedrijf dat een stapel oude platenhoezen had liggen. Die hebben we allemaal beplakt met een bewerkte Spaanse ansichtkaart van een stierengevecht. De stier heb ik veranderd in een rat.”
De samenwerking tussen De Kift en Rats on Rafts is enkele jaren geleden in gang gezet. Heijne: “Zij hadden ons gevraagd voor een gezamenlijk optreden op het Metropolis festival. Het smaakte naar meer. We hebben onze oeuvres bij elkaar gelegd en geprobeerd daar iets gemeenschappelijks uit te distilleren. Een hele opgave, want de verschillen tussen de bands zijn groot. Zij zijn jong, Engelstalig, introvert, honderd procent analoog. En wij zijn dat allemaal niet. Het is een wonder dat het tot deze plaat heeft geleid.”
Ondanks de voortvarende gang van zaken met ‘de Rats’, ziet de toekomst van De Kift er zorgelijk uit. Tot het eind van dit jaar staat de subsidiekraan naar Koog aan de Zaan open. Daarna gaat hij dicht en stromen de gelden naar de Nijmeegse band De Staat. “We hadden de subsidie wel aangevraagd voor de volgende periode, maar het mocht niet zo zijn”, meldt Ter Weele. “Dat is jammer. Anderzijds is het mooi dat we al die jaren dat geld hebben mogen ontvangen. Dat waren grote bedragen, maar vergis je niet: de helft ging direct door naar de belastingdienst. De rest ging op aan salarissen voor de vaste werknemers en freelance muzikanten.”
“De Staat zal wel blij zijn met de toekenning”, denkt Heijne. “Het is geen beroerde band. We zijn benieuwd wat zij ermee gaan doen, er wordt nu wel wat van ze verwacht.”
“Het is jammer dat subsidies nodig zijn”, gaat Heijne verder. “Als niet-mainstreamband is het lastig om een inkomen bij elkaar te spelen. Bands als BlØf en De Dijk redden zich wel, maar voor De Kift ligt dat anders. Hoe het volgend jaar moet? Goeie vraag. We hebben hier al over vergaderd. Iedereen wil met De Kift verder, maar of dat ook echt kan? Ach, voor mij is het al dertig jaar een kwestie van stug volhouden.”
De Kift is samen met Rats on Rafts te zien in het Burgerweeshuis Deventer, vrijdag 28 oktober.