Rapper Elmer wekte deze zomer de ergernis van tv-recensent Angela de Jong. Maar waarom? Een vrouw met een plaksnor in De Slimste Mens, wat is het probleem?
Het is niet Elmer die door de catacomben van een Hilversums popodium dwaalt. Nee, dit is nog Merel Pauw, een tenger type met een vriendelijke blik. Het bruine mannenpak zit nog in de koffer, de plaksnor in een doosje. Tja, waar vind je een geschikte plek voor een interview? Hoe dan ook, na het gesprek zal de metamorfose naar alter ego ‘Elmer’ plaatsvinden. Het gedateerde maatpak aan, snor op de bovenlip geplakt en gaan. Een goedgevulde zaal krijgt een razende rapper voor de kiezen. De beats zijn uptempo en dansbaar, de teksten veelal bizar en provocerend. Wie is deze Elmer?
Die vraag is niet zo eenvoudig te beantwoorden. Sterker, Elmer koestert haar diffuse imago. Er is niet één Elmer, er zijn diverse Elmers. “Ik ben niet in een hokje te stoppen”, vertelt ze. “Mijn muziek is een pleidooi voor mensen die verschillende mensen kunnen zijn. Dat is de wereld van Elmer: kleurrijk, kinderlijk, naïef, maar ook schurend en ranzig.”
Als hiphop-artiest, rapper, timmert Elmer nog niet zo heel lang aan de weg. Komend uit de theaterwereld is ze zo’n twee jaar actief in het popcircuit. Er verschijnen drie ep’s van haar hand die niet onopgemerkt blijven. Want wie kijkt er niet van op een scabreuze tekst als Ik neuk je vader zonder condoom?
“Dat lied is als grap ontstaan, maar het heeft zijn uitwerking niet gemist”, zegt ze lachend. “Ik had nooit gedacht dat het allemaal zo snel zou gaan, maar ben er heel blij mee. En trots. Dat er een publiek bestaat voor een artiest als ik – het verrast en ontroert me zelfs. Elmer is een kunstproject, ontstaan vanuit een raar idee. Een groot experiment.”
Dat experiment zit onder meer in die verkleedpartij. Een vrouw met een snor in een herenkostuum. Het verwart en zet mensen op het verkeerde been. “Ik heb een ander soort mensbeeld. Je bent niet het een of het ander. Het kan allebei. Of beter gezegd allemaal. Mijn nieuwste ep heet Elmers. Meervoud. Er zijn namelijk veel verschillende Elmers: de vrouwelijke, mannelijke, duistere, feministische, emotionele, clowneske. Ik ben een vat vol tegenstrijdigheden.”
De tracks op de ep Elmers bevestigen die opvatting. Neem de tekst van Fantastisch: Het leven is één groot feest / Ik heb de slingers opgehangen en ik dans het meest. Een opgewekte tune die echter over het overlijden van haar moeder gaat. Maar zonder jou gaat het ook fantastisch / Het lijkt sarcastisch / Maar met mij gaat het dus fantastisch.
“Ik heb getwijfeld om het uit te brengen, maar ben er nu blij mee. Natuurlijk was de dood van mijn moeder een open wond. Maar juist het schrijven van dit nummer heeft me geholpen bij de verwerking. Ik kan er nu makkelijker en beter over praten. Bovendien geeft het mijn moeder een podium en vind ik een mooi idee.”
Een ander voorbeeld, het nummer Laserfocus. De track gaat over afgunst in de muziekscene. “Anders dan in de theaterwereld is het knokken in het popcircuit. De afgunst is groter. Waarom heeft de een meer succes dan de ander? Mannen hebben vaak het voordeel van de twijfel. Als vrouw krijg je veel meer kritiek naar je kop geslingerd. Vandaar dat ik vrouwelijke artiesten, vooral rappers, véél beter vind dan mannelijke. Ook als dit eigenlijk niet zo is, haha. Daarin ben ik extreem feministisch. Waarom dan toch die plaksnor? Dat is weer dat tegenstrijdige hè?”
De liefde voor hiphop is vroeg bij Elmer aangewakkerd. Al op de basisschool luistert ze naar de Beastie Boys, Mos Def en De Jeugd van Tegenwoordig. “Én Nicki Minaj”, voegt ze er haastig aan toe. Ze benadrukt de rol van de vrouwen in de hiphop. “Die is van het grootste belang. Uiteindelijk gaat het om diversiteit.”
Hoewel de sporen van De Jeugd van Tegenwoordig duidelijk traceerbaar zijn op Elmers, mag ook de invloed van zangeres/actrice Merol niet worden onderschat. “Merol is een dominosteen die veel in gang heeft gezet. Net als ik heeft zij een theaterachtergrond en dat zie je terug in haar performance. De muziek is meer pop-getint dan die van mij, maar haar met humor doorspekte teksten hebben me zeker geïnspireerd.”
Voor het tv-programma De Slimste Mens is het aanleiding genoeg om Elmer als deelnemer uit te nodigen. “Ja, dat was lachen. Ik lag er na één uitzending uit. Dat wist ik van tevoren, ik heb helemaal geen algemene kennis. Maar ik vond het leuk om daar met die snor te zitten en de zaak te ontregelen. Natuurlijk waren er veel mensen die dachten: wat is dit in vredesnaam?” Zoals de tv-recensent van het AD die zich ronduit irriteerde. “Kijk, dat vind ik nou grappig.”
Elmer is te zien: Luxor Live Arnhem 30/11, Paradiso Amsterdam 9/12.