Foto: Marco Borggreve
In ‘Breder dan klassiek’ gaat het strijkorkest Amsterdam Sinfonietta dit jaar de samenwerking aan met de Engelse singer-songwriter Jonathan Jeremiah. Op voorhand een perfecte match.
De koffiepot pruttelt, Jonathan Jeremiah smeert ondertussen een boterham. Het is de dag na de verkiezingen in Groot-Brittannië. Boris Johnson heeft een verpletterende overwinning geboekt. De zanger slaakt een diepe zucht. “Ongelooflijk toch?” reageert hij. “Een aardverschuiving in de richting een nieuw nationalisme. Voor iemand zoals ik, met een vader uit India en een Ierse moeder, is dit niet te bevatten. Grenzen worden weer opgetrokken. Ik praat misschien als een hippie, maar dan ben ik niet. Ik ben een Europeaan.”
Voor Jonathan Jeremiah kan het contrast met waar hij nu mee bezig is niet groter zijn. Deze maand gaat hij met Amsterdam Sinfonietta op tournee onder de noemer ‘Breder dan klassiek’, een smaakvolle melange van pop en klassieke muziek. En alsof de duvel ermee speelt heeft het ensemble gekozen voor het thema ‘Europese Romantiek’. Zanger en orkest storten zich op de werken van Mahler, Tsjaikovski en Schumann. Romantiek is echter van alle tijden, ook recentere singer-songwriters als Nick Drake en Sandy Denny passen onder deze paraplu. Net als Jeremiah’s eigen songmateriaal.
“Romantiek heeft niet alleen betrekking op chocolade en bloemen”, gaat hij verder. “Het gaat om schoonheid en natuur. Romantiek is een vlucht uit de dagelijkse werkelijkheid van bureaucratie, industrialisatie en stress. Juist nu moeten we op zoek naar verbondenheid. Naar Europese eenheid. We moeten samen optrekken om de natuur te redden. En dan pakken de verkiezingen in het VK zo desastreus uit. Ik kan me daar echt over opwinden.” Weer volgt een zucht. “Maar we mogen ons optimisme niet verliezen. Gelukkig denkt niet iedereen als Johnson en zijn kiezers.”
Het is duidelijk dat de gure Britse toestanden wringen met de verzoenende boodschap die de 37-jarige Londenaar wil uitdragen. Noem het een bizarre samenloop van omstandigheden. Het brengt ons wel bij de aanleiding van het gesprek: de samenwerking tussen hem en Amsterdam Sinfonietta, een partnerschap die vanzelfsprekend lijkt.
Ruim acht jaar geleden krijgt Jeremiah vaste voet aan wal met het debuutalbum A Solitary Man. De single Happiness wordt een bescheiden hit. Niet alleen de korrelige baritonstem van de zanger trekt de aandacht, ook het rijk georkestreerde geluid maakt indruk. Vooral in Nederland.
“Vanaf het begin ben ik in Nederland met open armen ontvangen. Jullie zijn ‘early adopters’ en staan open voor alle soorten muziek. Je ziet het terug in een zaal als Paradiso: daar spelen bands met de meest uiteenlopende muziekstijlen. Nederlanders zijn onafhankelijke luisteraars.”
Zijn soulvolle liedjes hebben vele deuren geopend. North Sea Jazz, het Metropole Orkest – ze willen maar wat graag met hem in zee. Net als Amsterdam Sinfonietta.
“Natuurlijk streelt het je ego als je wordt gevraagd”, zegt Jeremiah. “Zeker als het om dit orkest gaat. Ik denk dat onze stijlen goed bij elkaar passen. Meestal krijg ik het stickertje popmuziek opgeplakt, maar ik heb een cinematische benadering. Ik heb dat van mijn vader. Vroeger ging ik vaak met hem naar de film. Hij was gek op soundtracks. Ennio Morricone, James Bond, dat werk. Voor ons betekende het een vlucht uit de harde realiteit van Londen. Het heeft een enorme invloed gehad op de manier waarop ik nu muziek maak.”
Jeremiah heeft eerder met orkesten opgetreden, maar dit ervaart hij als anders. “Orkesten hebben een dirigent, Amsterdam Sinfonietta niet. Het wordt geleid door de eerste violist, die een deel is van het geheel. Hierdoor komt het op mij over als een hechtere eenheid.”
Samen met de programmeur van Amsterdam Sinfonietta heeft hij het repertoire samengesteld. Jeremiah zag wel wat in het werk van de 16e eeuwse componist John Dowland. “Je moet weten dat vijftig familieleden uit Ierland komen om een paar van onze concerten bij te wonen. Daarom wil ik een werk van hem te doen. John Dowland heeft namelijk een Ierse roots. Ik vind het mooi om een verbinding te leggen tussen het heden en verleden.”
Het vertolken van klassieke werken is nieuw voor Jeremiah. “Het is een geweldige uitdaging. Ik ben niet klassiek opgeleid. Als tiener luisterde ik liever naar popmuziek. Gothic-rock vond ik reuze interessant. Later ga je je verdiepen en ontdek je andere stromingen en componisten. Als vanzelf kom je bij de klassieken uit: Strauss, Bach en Wagner.”
“Ken je de componist Gustav Mahler? Ik had er nog nooit van gehoord. Amsterdam Sinfonietta speelde de 10e symfonie van hem. Zo fraai. Tegenwoordig draai ik het iedere ochtend. Mijn hoofd en lichaam worden dan totaal gereset. Dat is wat muziek met je kan doen.”
Breder dan klassiek is dankzij het eigentijdse werk van Jonathan Jeremiah razend actueel. Het dit jaar verschenen album Good Day zal een prominente plek krijgen in het programma. Een stevige stamper als Mountain komt daarin helemaal tot leven. Maar ook tracks met die weelderige strijkersarrangementen zullen in volle glorie te horen zijn. Perfecter kan de match tussen de klassieke atmosfeer van het orkest en tijdloze soulpop van Jeremiah nauwelijks zijn.
De harige troubadour ziet uit naar de tour. Elf concerten in vijftien dagen. Hij is er klaar voor. “Het wordt een fantastische ervaring”, zegt hij. “Een muzikaal avontuur, maar ook een ontdekkingstocht door Nederland. Ik kom straks in plaatsen waar ik nog nooit ben geweest en waarvan ik de naam niet eens kan uitspreken. Want hoe zeg je dit: Ensjedèh?”
Jonathan Jeremiah is te zien: Musis Arnhem 9/1, Muziekcentrum Enschede 11/1, Spiegel Zwolle 19/1.