Als je Thijs Schrijnemakers en Robin Piso het dilemma ‘kiezen voor een vrouw of een orgel’ voorlegt, wordt het pijnlijk stil. “Oei, da’s een lastige.” Even proberen de heren zich er met een geintje van af te maken. “Een orgel stelt je nooit teleur, het heeft altijd zin”, grijnst Schrijnemakers. Maar vooruit, als het er echt op aankomt, dan wordt het toch een keuze voor de vrouw. Hoe diep de liefde voor het instrument ook zit.
In een bijzaaltje van de Rotterdamse Schouwburg oefent Orgel Vreten voor de rechtstreekse uitzending van het radio 4-programma Virus. De plechtstatige tonen van Bachs Toccata & Fuga bulderen uit de twee Hammondorgels. Schrijnemakers en Piso wisselen elkaar af. Ze improviseren en soleren, slaan bruggen naar jazz en rock. Bassist Jan Teertstra en drummer Wouter Rentema zorgen voor een ritmisch fundament. Er wordt nog een hoop overlegd. “Kunnen we het niet anders doen? Eerst dat tussenstuk? Hoeveel tijd hebben we eigenlijk nog?”
Precies een jaar geleden kwam het competitieve project van de grond. De twee toetsenisten werden uitgenodigd op een festival in Maastricht voor een battle op het Hammondorgel. De vonken spatten er die avond vanaf en al gauw kreeg het beestje een naam: Orgel Vreten. “Ik was in een Ikeavestiging in Stockholm en zag een staande lamp met deze naam en dacht: dit is de ideale omschrijving voor wat wij doen”, vertelt Piso. “Wij gaan ruw om met onze instrumenten. Het is allemaal niet zo netjes, we vreten bijkans onze orgels op.” Maar naast het verslinden van hun dierbare toetsinstrument, gaat het duo ook een muzikaal gevecht aan met elkaar. Is muziek nu ook al oorlog? “Bij ons wel”, reageert Piso. Schrijnemakers vult aan: “Het is een strijd met elkaar, maar ook met jezelf. In de jazz en de blues heb je legio toetsenisten, die technisch begaafder zijn dan wij. Wij zijn ook niet slecht, maar soms willen we meer dan we kunnen. Die innerlijke, fysieke worsteling maakt het nog spannender.”
De twee kennen elkaar al lang. “Hij had vroeger een oogje op m’n zus”, wijst Schrijnemakers naar Piso. Beiden zouden later naam maken als toetsenist. De een bij Wende Snijders en Stereo, de ander bij de psychedelische rockband DeWolff. Wat ze van jongs af aan delen, is de onvoorwaardelijke liefde voor het Hammondorgel.
“Een orgel is een mechanisch wonder. Er zit een motor in die via een aandrijfas tandwielen in beweging zet. Die draaiende radertjes wekken de tonen op. De geluiden zijn nooit exact hetzelfde, het is altijd anders. Iedere toon leeft. Net als het oude meubel dat er omheen zit”, omschrijft Schrijnemakers lyrisch het instrument. Piso: “Vergelijk dat eens met een modern keyboard. Als je dat losschroeft, zie je een paar printplaatjes.”
Het succes van Orgel Vreten kwam als een verrassing. Na het Maastrichtse festival volgden uitverkochte optredens in het land. Zelfs Lowlands maakte kennis met de Hammond-battle. En dat, terwijl het orgel lange tijd met de nodige scepsis werd bekeken in de wereld van de rock. In de jaren zestig en zeventig werd het loodzware apparaat veelvuldig gebruikt. Bands als Procol Harum, Deep Purple, maar ook vaderlands trots Focus dankten er hun geluid aan. Maar daarna raakte het hopeloos uit de mode. Eerst ten gunste van de synthesizer en later de gitaar.
“Noem ons retro, geen probleem”, zegt Schrijnemakers. “Wij zijn nostalgisch ingesteld. We houden van oude, analoge apparatuur. Maar we zijn ook liefhebbers van echte langspeelplaten. Onze platen verschijnen daarom ook alleen op vinyl.” Onlangs heeft Orgel Vreten opnamen gemaakt voor een nieuwe plaat. Met louter eigen materiaal.
“In het begin interpreteerden we nummers van onze helden zoals Deep Purple en Jimmy Smith, maar nu hebben we ons eigen materiaal geschreven. Natuurlijk hebben we naast Orgel Vreten nog onze eigen bands, waardoor er niet veel tijd overblijft om te componeren”, beaamt hij. Maar eind december richt het tweetal zich helemaal op dit bijzondere project. Zeven optredens onder de titel The Merciless Hammond Battle staan voor de deur. Met gastbijdragen. “Wie? Dat gaan we niet zeggen. Laat je maar verrassen.”