De Amerikaanse zanger José James wordt geroemd om zijn veelzijdigheid. Zijn muziek is een stijlvolle mix van pop, hiphop, soul, R&B. Maar altijd met jazz als rotsvaste basis.
“Ik krijg weleens het verwijt dat ik niet echt ‘coole’ muziek maak. Kan zijn, maar ik probeer mezelf wel constant uit te dagen en grenzen op te zoeken. Grenzen van de jazz wel te verstaan.” Een brede grijns verschijnt op het gezicht van José James, een relaxte gast. Vanuit zijn woonkamer in Los Angeles vertelt hij via een Zoom-verbinding over de aanstaande tournee door Europa, zijn repertoire en plannen voor de toekomst. Kop koffie binnen handbereik.
In de jazzwereld is José James geen onbekende naam. Maar ook daarbuiten maakt de 45-jarige zanger steevast een ijzersterke indruk. Reden: weinig vocalisten zijn zo veelzijdig als hij. Vanuit de jazz bewandelt hij paden die uiteenlopen van hiphop tot soul en van pop tot R&B. En als je dan ook nog begiftigd bent een bedwelmende bariton, dan ligt de weg naar mondiale roem open.
José James komt in het kader van de On & On tour voor drie concerten naar ons land. Eerder dit jaar bracht hij onder dezelfde titel een Erykah Badu tribute-album uit. Pardon? Een ode aan de nog volop actieve neo-soul zangeres, is dat niet wat voorbarig? “Eigenlijk wel hè? Normaliter maak je een tribute-album als een artiest op zijn retour is. Of dood. Maar dat is bij Erykah bepaald niet het geval. Zij is nog lang niet afgeschreven.”
In eerste instantie zag hij dan ook weinig heil in een Erykah Badu project. “Tijdens een liveshow had ik weleens een cover van haar gedaan. Maar een heel album, nee, dat leek me een te grote uitdaging. Haar songmateriaal is zó uniek en veelzijdig. Toch werd het me voorgesteld, waarna het denkproces op gang kwam. Want tja, jazz met een hiphop-twist, dat is iets dat Erykah en ik delen.”
En zo startte een zoektocht naar geschikte nummers voor het album. “Daar gingen heel wat gesprekken aan vooraf. Erykah Badu staat voor ‘female power’, ze is een inspiratie voor veel vrouwen. Maar welke songs passen bij mij als man? Het grappige is dat er gelijk een lijst ontstond van nummers die ik absoluut níet zou kunnen doen. Zoals Tyrone, een aanklacht tegen mannen die niet zo subtiel met vrouwen omgaan. De teksten van Badu zijn vaak zeer beladen.”
Uiteindelijk nam James zeven tracks op voor het album. “De song On & On werd het uitgangspunt. Jazzy, met een knipoog naar hiphop. De tracklist moest aan twee voorwaarden voldoen: ik wilde me er helemaal comfortabel bij voelen en het moest live uitvoerbaar zijn. Ik denk dat dat is gelukt.”
“Wat Erykah van het album vond? Ik heb haar nooit persoonlijk ontmoet, wel heb ik via Instagram contact met haar gezocht. Ik wilde van tevoren weten of het project haar zegen had. Goddank beviel het haar.”
De Badu-songs zullen zeker voorbijkomen tijdens de tour, maar James zegt meer in petto te hebben. De productieve zanger is alweer bezig met een nieuw album. Na een aantal cover-platen (behalve Badu nam hij ook een Billie Holiday en Bill Withers tribute op) wordt het hoogtijd voor eigen songmateriaal.
“Ik denk dat de fans een beetje ongeduldig worden. Daarom vormt deze tournee een brug naar het nieuwe album dat volgend jaar in april moet uitkomen. De titel wordt 1978. Een persoonlijke plaat met alleen eigen songs.”
1978 is het geboortejaar van James. Bijzonder toch, dat iemand die opgroeit in de jaren tachtig en negentig, de hoogtijdagen van hiphop, house en techno, een sterke voorkeur ontwikkelt voor jazzmuziek. “Dat heb ik van mijn vader, een Panamees die naar Minneapolis verhuisde en daar jazzmuzikant werd. De muziek van Louis Armstrong, Charlie Parker en John Coltrane kreeg ik met de paplepel ingegoten. Als je daar eenmaal mee in aanraking komt, laat je dat niet meer los.”
“Natuurlijk luisterde ik ook naar hiphop en techno, maar het gekke is: ik hoorde jazz. Weet je, dat zit gewoon in mijn bloed. Net als bij mijn vader. Ik wil de komende jaren helemaal terug naar mijn roots. Van Minneapolis via Panama en de Cariben terug naar Angola. In dat retrospectieve licht moet je 1978 zien. Dat was een bijzonder jaar waarin disco floreerde en hiphop ontstond. Net als punk en new wave. Een fascinerende tijd.”
Terugblikkend op zijn jeugd: “Toen ik een jaar of veertien was, veranderde mijn stem. Ik zat in het koor van de katholieke highschool en werd prompt bij de bassen ingedeeld. Daar waren er niet veel van. Vanaf die tijd ontwikkelde ik mijn stem. Maar écht ontdekt heb ik die pas een paar jaar geleden. Tijdens de opnamen van een kerstplaat ben ik werkelijk losgekomen van mijn voorbeelden. Sinds die tijd klink ik eindelijk als mezelf.”
José James is te zien: TivoliVredenburg 31/10, Doornroosje Nijmegen 7/11, Paard Den Haag 9/11.