De Amerikaanse singer/songwriter Neal Francis heeft zijn leven nu behoorlijk op de rit. Met twee fraaie albums op zak kan hij de toekomst met vertrouwen tegemoet zien.
Er klinkt aarzeling in zijn stem. Tja, hoe introduceer je jezelf? Een muzikant uit Chicago, die, tja…ehm…‘rock ’n roll’ maakt. Er volgt een lach waarmee hij lijkt te zeggen: zie maar wat je in de krant zet.
Vorig jaar maakte Neal Francis een uitstekende indruk op het North Sea Jazz festival. Zijn levendige brouwsel van soul, funk en New Orleans jazz kwam mede door zijn enthousiaste presentatie prima uit de verf. Rock ’n roll, zei je toch? Ook. Francis’ verleden kende namelijk alle kenmerken van een rock ’n roll leven. Nu is hij afgekickt, maar de 34-jarige zanger ging jarenlang gebukt onder een verwoestende alcohol- en drugsverslaving.
“Misschien zijn er artiesten die baat hebben bij het gebruik van alcohol en drugs, maar voor mij werkt het contraproductief. Ik had de albums niet kunnen maken als ik niet helemaal van die troep af was geweest. Ja, ik ben gevoelig voor die verleidingen. Toen het leven even tegen zat, heb ik mijn toevlucht tot bepaalde middelen genomen. Voor mijn gevoel had ik geen keus. Maar het verlamde me totaal en kwam tot niets meer. Het was buigen of barsten.”
Verslavingsproblemen, relatiezorgen – op gezette tijden kreeg Neal Francis te maken met tegenslagen. Ze leverden hem weliswaar een bron van inspiratie op, maar die kon pas verzilverd worden nadat hij volledig afstand had gedaan van fles en poeders. Het verblijf in een leegstaande kerk markeerde de kentering.
“Drie jaar geleden zat ik in een stevige dip na de breuk met mijn vriendin. Prompt had ik geen dak boven m’n hoofd. Een bekende wees me op een leegstaande kerk en bijbehorende pastorie in Chicago en na wat contactjes kon ik daar mijn intrek in nemen. Het bleek een gouden greep. Ik was inmiddels clean en begon te schrijven. Aangezien er voldoende ruimte was richtte ik een provisorische studio in. Alle nummers van mijn tweede album In Plain Sight zijn geschreven en opgenomen in de kerk.”
Twee jaar lang was de St. Peter’s Church zijn onderkomen. Veel langer dan de bedoeling was. Francis leerde het gebouw van onder tot boven kennen. Geheel pluis was het er echter niet. “Ik dwaalde door de verschillende vertrekken en speelde op het kerkorgel. Maar je was nooit alleen. Je voelde altijd de aanwezigheid van, tja…ehm…‘iets’. Vooral in de trappenhuizen, ik kan niet omschrijven wat het was. Op sommige plekken ging mijn haar recht overeind staan. Huiveringwekkend, maar tegelijk razend interessant.”
De plek bleek muzikaal gezien uiterst vruchtbaar. Het album In Plain Sight is een heerlijke mix van psychedelica, pop, funk, soul en jazz. Met de track Can’t Stop The Rain laat Francis horen dat hij compositorisch veel in zijn mars heeft. Andere songs als Alameda Apartments en Prometheus doen er niet voor onder. Opvallend genoeg steken de uptempo en frisse melodieën af bij de donkere teksten.
“Ik heb daar eigenlijk nooit over nagedacht. Maar er zit wel wat in. In de New Orleans jazz hoor je dat contrast ook terug. Luister naar een nummer als Life Is Just A Struggle van Johnny Adams: een lekker deuntje met de somberste tekst die je maar kunt bedenken. Ik vind dat een spannende combinatie.”
Neal Francis heeft een uitgesproken voorkeur voor muziek uit de jaren 60 en 70. Een tijd die hij zelf niet heeft meegemaakt. “Ik ben opgegroeid met die muziek. Mijn ouders hadden een uitgebreide platencollectie waar ik als kind naar luisterde. Nog steeds vind ik het tof om naar die muziek te luisteren. Ik hou van de opnametechnieken, maar ook van de aanstekelijke ‘groove’.”
Inmiddels zingt zijn naam rond in de muziekwereld. Voor de bewierookte alternatieve rockband Wilco reden genoeg hem te vragen een nummer op het podium mee te spelen. “Dat was tijdens een festival in Mexico. Ik vond dat een hele eer. Ze lieten mij de song kiezen. Op aandrang van mijn vriendin koos ik Theologians. Het was de bedoeling dat ik op toetsen mee zou doen, maar hun voorman Jeff Tweedy zei: zing het ook maar.”
Deze maand brengt Francis Sentimental Garbage uit, een EP met zeven nummers. Vijf daarvan zijn nog opgenomen in de St. Peter’s, de andere twee zijn recentelijk opgenomen covers. Strawberry Letter 23 is een soulvolle weergave dat dicht bij het origineel van Shuggie Otis blijft. Dat kan ook gezegd worden van Collage, ruim vijftig jaar geleden een single van het damestrio The Three Degrees.
“Het zijn altijd favoriete nummers van me geweest. We hebben ze vaak live gespeeld. Ik was benieuwd hoe het zou uitpakken als we ze een keer in de studio zouden opnemen. De psychedelische soulsfeer heb ik proberen te vangen.”
Aan het eind van het gesprek komt Neal Francis terug op de term ‘rock ’n roll’. “Ik zei dat zonet met Frank Zappa in het achterhoofd. Hij omschreef zijn muziek soms op die manier. Meestal om de journalisten te jennen, haha. Maar het is een mooi containerbegrip, alles valt daaronder. Ook wat ik maak.”
Neal Francis is te zien: Maastricht 2/11, Rotterdam 3/11, Merleyn Nijmegen 4/11, Groningen 5/11, Utrecht 6/11, Metropool Hengelo 15/11