Na vijftig jaar neemt de Ierse folkband Clannad afscheid van het publiek. Het is mooi geweest, meent zangeres Moya Brennan. Gaandeweg het gesprek wordt duidelijk waarom.
Ze laat er geen enkele twijfel over bestaan. De Farewell Tour zal haar naam eer aan doen. Nog eenmaal zal Clannad de wereld fascineren met hun sferische folkpop. Maar daarna is het echt gedaan, zegt Moya Brennan (68). De zangeres met de ijle stem, die monumentale songs als Theme From Harry’s Game en In A Lifetime, loepzuiver de hitlijsten in zong, benadrukt het definitieve karakter van deze tournee.
“Er zijn mensen die denken dat er daarna nog een vervolg komt. Maar ik moet ze teleurstellen. Dit wordt het onherroepelijke eind van Clannad. We zeggen echt vaarwel”, deelt ze in bittere ernst mee. Ze schraapt bescheiden haar keel.
“We hebben de laatste jaren als Clannad niet veel gedaan. De meesten van ons zijn bezig met andere dingen. Ik ook. Maar vorig jaar deden we een paar shows in Duitsland. Die hebben ons aan het denken gezet, waarna het idee voor een afscheidstournee opborrelde. We willen op waardige wijze een periode van vijftig jaar afsluiten.”
Een halve eeuw Clannad. Als je Moya Brennan ermee confronteert, kan ze het zelf nauwelijks bevatten. “Ik kan niet geloven dat het al zo lang geleden is. Totdat ik in de spiegel kijk.” Ze lacht en kucht tegelijk.
Niet alleen de tijdspanne van vijf decennia blijft haar verbazen, ook de stormachtige ontwikkeling van de band in de jaren tachtig bevreemdt Moya nog steeds. Van knusse familiefolk uit een gehucht in het noordwesten van Ierland naar een act van wereldformaat – Clannad maakte niet een doorsnee carrière door.
“Toen we begonnen in ’70 hadden we geen idee dat we een nieuwe sound aan het creëren waren. We zongen wat we leuk vonden: traditionele Ierse folksongs, maar ook liedjes van Joni Mitchell, Donovan, Bob Dylan en The Beach Boys. Als vanzelf vloeide er een mix van stijlen uit waarin folk, pop, rock, jazz en new age samenkwamen.”
Moya Brennan is de oudste telg uit een gezin met negen kinderen. Er werd altijd muziek gemaakt. Met haar broers Ciarán en Pól en de twee ooms Noel and Pádraig Duggan legde ze de kiem voor wat later Clannad zou worden. Ook zus Enya sloot zich korte tijd aan, totdat zij een succesvolle solocarrière zou beginnen.
“Ik zat nog op een kostschool toen we onze eerste optredens deden. Meestal waren die in de pub van onze vader, Leo’s Tavern. We waren totaal niet bezig met een ‘carrière’ of ‘geld verdienen’, maar we ontwikkelden ons op een natuurlijke wijze. Volgens mij is dat een van de oorzaken waarom het zo groot kon worden.”
Behalve met een tournee wordt het gouden jubileum gevierd met de release van het album In A Lifetime. Het is een overzichtsplaat geworden, samengesteld door de bandleden. Er staan ook twee nieuwe tracks op: Celtic Dream en Who Knows (Where The Time Goes), geproduceerd door de bekende Engelse producer Trevor Horn. Beide titels vatten in een paar woorden de geschiedenis van de band samen.
“Natuurlijk is Clannad onze Keltische droom. Weliswaar droomden we vroeger niet van wereldroem, maar uiteindelijk heeft het wel zo uitgepakt. Wie vijftig jaar geleden dit allemaal had voorspeld, was voor gek verklaard.”
Trevor Horn, bekend van popgroep The Buggles en de hit Video Killed The Radio Star, had niet eerder met Clannad gewerkt. “Hij is een topproducer die het beste uit een band kan halen. Met respect voor de Clannad-sound heeft hij enkele nieuwe ideeën toegevoegd. Trevor heeft het geluid wat opgefrist, zonder dat het te poppy is geworden.”
De karakteristieke sound van Clannad, met de mistige sferen, betoverende zanglijnen en het gebruik van die onbegrijpelijke, maar ook mystieke Gaelic taal, spreekt al jaren tot de verbeelding van zowel fans als collega-muzikanten. Een ervan is U2-coryfee Bono, die midden jaren tachtig een gastrol vertolkte in de hit In A Lifetime.
“Bono is een vriend én fan van ons”, vertelt ze. “Het kantoor van U2 lag destijds in de buurt van de studio waar wij dit nummer opnamen. We kwamen elkaar in een pub tegen en nodigden hem uit naar onze studio te komen. Van het een kwam het ander. Wie weet, duikt hij op tijdens een van onze afscheidsoptredens.” Moya Brennan schiet schaterend in de lach, pardoes gevolgd door een stevige hoestbui.
Uiteraard speelt Clannad alle grote successen tijdens de komende tour, ook In A Lifetime. Al of niet met Bono. Moya zal het nummer niet echter zingen, zegt ze. De zangpartijen in dat lied zullen gedaan worden door Aisling en Paul, dochter- en zoonlief.
“Sinds het overlijden Pádraig, vier jaar geleden, maken zij deel uit van Clannad. Zij brengen nieuwe energie in de band, bovendien passen onze stemmen goed bij elkaar.”
Even valt Moya stil. Ze kucht en verontschuldigt zich. Dan komt het hoge woord eruit. “Het zingen gaat nog goed. Sterker, mijn stem klinkt beter dan ooit. Toch heb ik een serieus probleem – jij bent de eerste die ik het vertel. Ik heb al een tijd last van longfibrose. Dat is een zeldzame, chronische aandoening waardoor ik steeds minder zuurstof kan opnemen. Het leidt tot kortademigheid en droge hoest. Misschien had je het al gemerkt. Zingen is een goede therapie voor mij, toch is dit een van de redenen dat we moeten stoppen. Het is wrang, maar waar. Maar wees gerust, deze tour gaat me lukken. Zeker weten.”
Clannad Farewell Tour 2022 (onder voorbehoud): Amsterdam 4/4, Vlissingen 8/4, Zwolle 9/4, Groningen 10/4, Haarlem 13/4, Utrecht 14/4, Eindhoven15/4, Enschede 16/4.