Met DJ Kool Herc en Grandmaster Flash stond Afrika Bambaataa midden jaren zeventig aan de wieg van de hiphop. Morgen staat draaitafellegende uit de Bronx in de Arnhemse Luxor Live.
Alsof hij nog steeds buiten adem is, puft hij na van de Brazilian Day in het hartje van New York. Vorige week zondag was dat. Afrika Bambaataa, een van de grondleggers van de hiphop, draaide er een set en bracht meer dan een miljoen feestgangers in extase. “Och man, dat was een groot feest. De dag daarna draaide ik op de Caribbean Parade in Brooklyn, daar waren drie miljoen mensen op de been. Trouwens, noem me maar ‘Bam’. Wel zo makkelijk.”
Niet dat ‘Bam’ wil opscheppen met deze gigantische bezoekersaantallen, daar is hij de man niet naar. Afrika Bambaataa weet dondersgoed waar hij vandaan komt en pochen met zijn verdiensten is er dan ook niet bij. Dat neemt niet weg dat Afrika Bambaataa weldegelijk een cruciale plaats inneemt in de geschiedenis van de hiphop.
Opgroeiend in de Bronx van de jaren zestig en zeventig, in die dagen een van de beruchtste wijken in New York, maakte hij al vroeg kennis met een breed scala aan muziekstijlen. “Thuis draaide mijn moeder allerlei soorten muziek. Jazz, rock, soul, salsa, reggae. Het was alsof de hele wereld bij ons thuis kwam. Ik vond het leuk om platen te draaien en stijlen met elkaar te mixen. Maar ik leerde ook dat muziek een universele taal is. In welke vorm je muziek ook giet, een goede beat of een groove wordt door iedereen begrepen.”
Vlak nadat pionier DJ Kool Herc zijn eerste ‘block parties’ organiseerde, trok ook Afrika Bambaataa alle registers los. Met behulp van gigantische geluidssystemen werden straatfeesten gegeven, waarop ‘Bam’ furore maakte met zijn vernuftige draaitafeltechnieken.
“Ja, de tijden in de Bronx waren opwindend. Zeker in de zomer als er festivalletjes werden georganiseerd en dj’s op de hoeken van de straten hun platen draaiden. Aan de andere kant was het leven in de Bronx natuurlijk minder fraai. Armoede, geweld, criminaliteit, drugs – het was aan de orde van de dag. Maar muziek hield ons op de been. Of ik een ‘bad guy’ was? Ach, ik had net als die andere gasten goede en slechte gewoonten”, zegt hij met een verontschuldigende lach.
Hoewel Bambaataa zijn naam als dj al snel gevestigd had, brak hij mondiaal door met zijn baanbrekende productie Planet Rock. Als eerste combineerde hij hiphop met elektronische muziek, die hij in dit geval leende van de Duitse electrogroep Kraftwerk. “De platenhoezen van Kraftwerk vond ik al fantastisch. Maar het waren vooral de beat, melodie en computerstemmen van het nummer Trans Europe Express die mij fascineerden. Daar wilde ik wat mee doen. Bovendien vond ik het een mooi gegeven dat de muziek van vier blanke Europeanen aansloeg bij de zwarte gemeenschap in Amerika.”
In verschillende kringen is geopperd dat de term ‘hiphop’ door Afrika Bambaataa werd geïntroduceerd. “Dat is niet juist”, klinkt het beslist. “Die eer komt rapper Keith Cowboy toe. Wel heb ik als eerste de term gebruikt om er een cultuurstroming mee aan te duiden. Hiphop is meer dan alleen rap. Het is uitgegroeid tot een brede cultuurvorm waartoe ook dj-en, breakdance, mode en graffiti behoren. Het is een levensstijl geworden.”
Ondanks die mooie gedachten is een avondje draaien in een club vooral een kwestie van plezier maken. Als je hem vraagt wat de bezoekers in Luxor kunnen verwachten, antwoordt hij: “Feest! Ik wil de mensen vermaken met muziek en ze lekker laten dansen. Vergeet al je zorgen en denk niet aan morgen. Geniet van het leven, dat heb ik ook altijd gedaan.”
Afrika Bambaataa: Luxor Live Arnhem, vrijdag 14 september.