Eindelijk…Manu Chao!

Bevrijdingsfestival Overijssel heeft gedroomde afsluiter

Typhoon, Van Velzen, Miss Montreal – het waren adequate afsluiters de afgelopen jaren. Maar een Bevrijdingsfestival dat gezegend is met een imposant podium en een weide geschikt voor tienduizenden bezoekers, schreeuwt om een act van internationale allure. Die heeft het nu met Manu Chao binnengehaald.

Manu Chao stond al lang op het verlanglijstje van producent en programmeur Niek van der Sprong. Al sinds de eerste albums probeerde Van der Sprong de energieke kosmopoliet te strikken voor het festival. Telkens tevergeefs. En ook dit jaar verliep het vastleggen van de grondlegger van de mestizo (de opzwepende potpourri van latin, salsa, reggae, punk, rock en hiphop) niet zonder slag of stoot.

Toen bekend werd dat Manu Chao wel oren had naar een weerzien met het Nederlandse publiek, meldden de Bevrijdingsfestivals van Groningen en Overijssel zich. Gezamenlijk brachten ze een bod uit voor een optreden ‘s middag in de ene stad en ‘s avonds in de andere. Chao vroeg bedenktijd en stelde zijn beslissing over de deal uit. Die onzekerheid werd de organisatoren in Groningen te machtig – zij trokken zich terug. Eén stad zou deze kar financieel onmogelijk kunnen trekken, zodat het erop leek dat Zwolle haar gedroomde afsluiter wel kon vergeten. Alweer.

Mano Negra

Met zijn band Mano Negra heeft Chao in de jaren tachtig een nieuwe standaard gezet. De in Frankrijk geboren zanger/gitarist met Spaanse roots initieert dan een muziekstroming, die zowel door Engelse rock van The Clash en The Jam als door de multiculturele achtergronden van de verschillende bandleden is beïnvloed. De wervelende mengelmoes van punkrock, flamenco, ska, raï, salsa en Afrikaanse ritmes schettert voor het eerst door de stations van de Parijse metro. Daarna valt de wereld als een blok voor de feestelijke folkpunk. Al met al produceert het collectief vier succesvolle albums.

Vanaf het midden van de jaren negentig treedt Manu Chao onder zijn eigen naam op. De albums Clandestino, Proxima Estacion: Esperanza en Radio Bemba Sound System klinken minder furieus, maar live blijft de man een ongekende sensatie. Geen wonder dat alle grote Europese festivals hem contracteren als headliner. Met zijn uitgebreide begeleidingsband Radio Bemba stuwt hij de temperaturen in Landgraaf (Pinkpop) en Biddinghuizen (Lowlands) naar tropische waarden op.

Die gevoelstemperatuur zal donderdag in Zwolle niet lager zijn, al pakt Chao het tegenwoordig wat kleinschaliger aan. Radio Bemba is voorlopig in de ijskast geplaatst. Als ‘Manu Chao La Ventura’ trekt het gezelschap thans de aardkloot over. “Met Radio Bemba pakten we groots uit”, meldt Chao via zijn management. “We stonden met z’n achten op het podium. Maar ik wilde wat anders: weg van de routine, terug naar de basis. Nu spelen we in een echte rock ’n roll-setting. Soms met zijn drieën, soms met zijn vieren. Natuurlijk is dat niet zonder risico. We zijn op onszelf aangewezen, je kunt je niet verstoppen. Het betekent dat je anderhalf tot twee uur lang het beste uit jezelf moet halen. En dat vraagt nogal wat. We hebben daarom hard geoefend, vooral op onze zang. Dat werkte heilzaam en verfrissend.”

Productief is Chao de laatste jaren niet geweest. Zijn laatste studioalbum La Radiolina dateert uit 2007. “We treden veel op, bovendien ben ik veel onderweg. Ik reis graag. Mensen ontmoeten en kennismaken met verschillende culturen, daar gaat het me om. Het interesseert me waar mensen elders op de wereld naar luisteren, wat ze eten en hoe ze feesten.” Die invloeden verwerkt Chao in zijn muziek. “Ik heb een hele lading liedjes op zak. Ik schrijf altijd en overal, maar het is nog te vroeg om over een nieuw album te praten. Ideeën heb ik genoeg. Misschien wordt mijn volgende album geheel Portugees. Of helemaal instrumentaal. Ook ben ik nog bezig met een rumba-project. Het kan nog alle kanten op.”

Maatschappelijk betrokken

Niet alleen zijn muziek spreekt tot de verbeelding. Ook de niet aflatende inzet voor een betere wereld heeft Manu Chao tot een bijna mythische figuur gemaakt. Optredens tijdens demonstraties –  groot of klein – illustreren zijn maatschappelijke betrokkenheid. Zijn facebookpagina puilt uit van steunbetuigingen. Soms gaan die uit naar een lokaal ziekenhuis, een andere keer naar een referendum tegen een dubieus mijnbouwproject in Columbia. “In mijn eentje kan ik de maatschappij niet veranderen, maar ik heb wel invloed op mijn directe omgeving. Juist daar kun je de grootste vooruitgang boeken.” Met gitaarlessen voor kinderen uit de buurt waar hij op dat moment vertoeft, voegt hij bijna dagelijks de daad bij het woord.

Die sociale bewogenheid is mede de verklaring waarom Chao uiteindelijk toch naar Zwolle komt. Nadat Groningen afhaakte, wilde Manu Chao meer weten over de opzet en achtergronden van het Bevrijdingsfestival. Het idee van een gratis toegankelijk evenement, gerund door honderden vrijwilligers, sprak hem zeer aan. Het vieren van de vrijheid met (pop)muziek, maar ook het stilstaan bij mensenrechten, waren andere argumenten die Manu Chao over de streep trokken. De charismatische entertainer stelde voor om voor de helft van het oorspronkelijk geboden bedrag te komen spelen. Een buitenkans.

Bijzondere wensen voor zichzelf en de band heeft de frontman niet ingediend. Wel dropte hij enkele dwingende verlangens ten gunste van het publiek. Zo mogen er geen absurde prijzen gerekend worden voor consumpties op het festivalterrein en moet er gratis water beschikbaar worden gesteld aan degenen die zich geen dure drankjes kunnen veroorloven. Zonder een noot te spelen heeft Manu Chao zijn reputatie al helemaal waargemaakt.

Manu Chao La Ventura speelt op het hoofdpodium van 21.30 tot 23.00 uur. Bevrijdingsfestival, Zwolle donderdag 5 mei.