Een band als therapie. Als je het zanger/gitarist Andy Cairns twintig jaar geleden zou hebben voor gehouden, had hij je keihard in het gezicht uitgelachen. De bandnaam met het vraagteken was dan wel zorgvuldig gekozen, maar je moest het niet op de persoon betrekken. Thans ziet de 47-jarige Noord-Ier dat toch iets genuanceerder. “Therapy? is een van de weinige constante factoren in mijn leven en heeft me echt door moeilijke tijden heen geholpen. Het vraagteken veranderen in een uitroepteken? Ha, nooit over nagedacht, maar best een goed idee eigenlijk.”
Andy Cairns bereidt zich voor op een korte, intensieve tour door heel Europa. Zevenenveertig optredens in tweeënvijftig dagen. “Waar we de energie vandaan halen? Simpel, we houden gewoon van deze band en alles wat daarmee te maken heeft. Repeteren, platen maken, optredens. Vergeet niet dat we uit arbeidersgezinnen komen en in Noord-Ierland met alle rottigheden van toen zijn opgegroeid. Dat we nu ons geld verdienen met muziek maken, is toch een groot voorrecht?”
Eind jaren tachtig, toen de spanning nog te snijden was tussen de Noord-Ierse protestanten en katholieken, speelde Cairns in diverse lokale bandjes nadat zijn werkdag in de fabriek er op zat. Sonic Youth, The Undertones en Metallica beïnvloedden de jonge twintiger, die met drummer Fyfe Ewing en bassist Michael McKeegan de eerste stappen zette in de richting van een serieuze rockband. “Pas later realiseer je je hoe zwaar het leven eigenlijk was. Toen we met Therapy? op tournee gingen en overal ter wereld kwamen, namen we letterlijk en figuurlijk afstand van Noord-Ierland. Dat was voor mij het moment dat ik begreep waar en hoe ik mijn jeugd had doorgebracht.”
Dit jaar verscheen het dertiende album A Brief Crack Of Light. Met Living In The Shadow Of A Terrible Thing en Plague Bell schiet de plaat ongekend fel uit de startblokken. Waar komt die agressie toch vandaan? “Ik heb geen idee. Het is er gewoon. Ik heb helemaal geen gewelddadig karakter ofzo, loop niet met een revolver op de borst. Maar als ik een gitaar pak, komt er een hoop energie vrij.” Er lijkt weinig veranderd in drieëntwintig jaar. De eerste cd’s Babyteeth (’91) en Pleasure Death (’92), maar ook het succesalbum Troublegum (’94) werden gedomineerd door snerpende gitaren en de vileine zang van Cairns. “Natuurlijk hebben we een bepaalde stijl, maar we proberen ook altijd weer nieuwe dingen uit.”
Dat bleek in het jaar na Troublegum, toen Therapy? met het slechts door cello’s begeleide Diane een gigantische hit had. “Wij luisterden veel naar verschillende soorten muziek. Nog steeds. Als je dat niet meer doet, ben je als artiest dood. Je mag nooit blijven hangen in een bepaalde tijd. Je hebt van die bands die zweren bij de eighties of nineties. Daar zal je ons niet op kunnen betrappen.” En inderdaad, de platen die daarna verschenen, hadden altijd iets onvoorspelbaars. Als een van de weinige rockbands schuwde Therapy? het experiment niet. “Neem een liedje als Marlow op ons nieuwe album. Dat leunt op Afrikaanse ritmes. We hebben voor de opnames zelfs straatmuzikanten ingehuurd. Het is een opbeurende en catchy song geworden. Voor Why Turbulence hebben we een jazz-swing gebruikt en in Ecclesiastes is mijn stem vervormd met een vocoder.” Jazz en de baanbrekende experimenten van Captain Beefheart hebben een grote invloed gehad op Cairns’ muzikale ontwikkeling. Maar ook een nieuwere trend als dubstep is terug te horen in de muziek van Therapy? “In Get Your Dead Hand Off My Shoulder en Before You, With You, After You hoor je passages die we aan dat genre hebben ontleend.”
Niet alleen artistiek, maar ook fysiek blijft Cairns zich onder handen nemen. Tegenwoordig oogt hij fitter dan ooit: kwiek gekapt, strak in het pak en een paar kilootjes lichter. “Ik ben wat beter op mezelf gaan letten. Ik beweeg meer, maar ben ook uitgebreid gaan oefenen op de gitaar. Als je al zolang bezig bent, moet je het op een of andere manier spannend houden. Vandaar ook die maatpakken. Zodra we die aan hebben, voelen we ons helemaal klaar voor de show. Klinkt allemaal toch weer een beetje psychologisch, vind je niet?”